Runderen zoals wij ze kennen waren ooit wilde dieren, zoals de wolf de nog altijd levende wilde voorouder van de hond is. Het oerrund heeft meer dan 250.000 jaar in Europa geleefd. Het waren imposante wilde dieren met een complex gedrag. Ze konden zich honderdduizenden jaren handhaven in sterk wisselende landschappen en klimaten tussen predatoren als leeuw, tijger en wolf. Samen met andere ‘megaherbivoren’ zoals paard, eland, edelhert en wisent hadden de dieren een grote impact op het Europese landschap. Dat geldt ook voor veel andere inmiddels uitgestorven soorten als de wolharige neushoorn, reuzenhert, mammoet en ‘long-tusked Elephant.
Het was een veel ruiger en wilder landschap dan tegenwoordig met enorme, rondtrekkende kuddes grote grazers. Daardoor was het geen gesloten bos, maar veel meer een koele versie van de Afrikaanse savannes: half-open, steeds wisselend en dynamisch. Daardoor ook met een enorme biodiversiteit, die grotendeels uit ons collectieve geheugen is verdwenen. Dit was het rijk van het oerrund, de Koning van de wildernis, Europa’s zwaarste landzoogdier nadat neushoorns en mammoeten waren verdwenen. Honderden planten- en diersoorten konden alleen overleven in de voetsporen van die enorme kuddes runderen. Het oerrund was daarmee een sleutelsoort voor de Europese biodiversiteit.
Het wilde oerrund werd echter fel bejaagd, zijn leefgebied werd ingenomen en gedomesticeerde runderen kregen de overhand. In 1627 stierf het laatste wilde oerrund. Het was het eerste goed gedocumenteerde geval van het uitsterven van een wilde soort. En niet zomaar een, het oerrund was een sleutelsoort en een icoon voor de mensheid.
Het Tauros-programma is gestart in 2008. Door ‘terugkruisen’ ontwikkelden we het oerrund 2.0, de Tauros. Een runderras dat uiterlijk niet te onderscheiden is van het voormalige oerrund, maar zich ook in de moderne omstandigheden kan handhaven. Uiteindelijk willen we dat er naast het rund als landbouwhuisdier, weer een echt wild rund is, dat in staat is vorm te geven aan de nieuwe Europese wildernis. We zijn inmiddels al bij de zevende generatie. De Tauros gaat steeds beter op het origineel lijken. We volgen de ontwikkeling nauwgezet en selecteren nu nog zelf de ‘fitste’ dieren om mee verder te kruisen, maar uiteindelijk mag de natuur het overnemen.
Het oerrund is dood, leve het rund! het oerrund mag dan uitgestorven zijn, de genen van het oerrund leven voort in al onze gedomesticeerde runderen. Op sommige wilde plekken in Europa zijn nog runderrassen aanwezig met veel kenmerken van het oerrund. Weliswaar zijn ook deze rassen gedomesticeerd, maar ze zijn steeds gebruikt om de ploeg te trekken. Daarmee is er niet zoveel aan de bouw veranderd. De wetenschappelijke begeleidingscommissie van het Taurosprogramma identificeerde de meest veelbelovende genen voor het fokprogramma. Dat doen we op grond van de best beschikbare wetenschappelijke kennis en met een multidisciplinair team. Het team bestaat uit experts op het gebied van genetica, ecologie, moleculaire biologie, archeologie, archeozoölogie, geschiedenis, en oerrund- en fokexperts. Genetica speelt een belangrijke rol in het programma. Inmiddels kennen we het gehele genoom van het oerrund (zoals dat ook voor de Neanderthaler ontrafeld is). Daarmee kunnen we de nakomelingen van het programma genetisch screenen op overeenkomsten met het oerrund en daarmee het fokprogramma versnellen.
Sinds 2011 werken we binnen het Tauros programma samen met andere organisaties als Brabants Landschap, ARK Rewilding Nederland en Rewilding Europe. Doel van deze samenwerking is om onze kennis te delen en natuurlijk om de Tauros de plek te laten innemen die het oerrund ooit vervulde: als sleutelsoort en icoon van de Europese natuur.
De belangstelling voor onze Taurossen neemt sterk toe, zowel in Nederland als internationaal. In samenwerking met Rewilding Europe lopen er al kuddes in Spanje, Portugal, Kroatië en Roemenië. Maar ook uit andere landen neemt de belangstelling toe. Rewilding is hot (of juist cool) en de Tauros is by far het meest coole dier om te rewilden.
We streven ernaar om het hele programma genetisch te blijven volgen. Bijvoorbeeld door het nemen van haarmonsters. Financiering van dit kostbare onderzoek blijft een aandachtspunt. We kunnen onze ambities niet waarmaken zonder externe financiering. Kijk hoe jij kunt bijdrage én profiteren van een sponsor-overeenkomst met Grazelands.
Wij zetten ons in voor meer biodiversiteit in natuurgebieden in Nederland en daarbuiten. De sleutel ligt wat ons betreft bij open vlaktes met extensieve begrazing door wilde grazers, oftewel Grazelands!
Paarden of runderen in nood?
Bel 06 – 24 48 25 25, we zijn 24 uur per dag bereikbaar.
Voor overige vragen: info@stichtingtaurus.nl
